Zdrowy penis to duma każdego mężczyzny, niestety i tego ważnego organu nie omijają choroby. W poniższym artykule zawarte zostały przystępne informacje dotyczące kilku najczęściej spotykanych schorzeń i dysfunkcji penisa, które mogą mieć duży wpływ na funkcje seksualne, a także na możliwość powiększania penisa.
Rysunek. Badanie pęcherza moczowego poprzez sondę wprowadzoną przez cewkę moczową.
Priapizm to objaw długotrwałego, bolesnego wzwodu penisa, który może trwać od kilku godzin do kilu dni (w rzadkich przypadkach) i który nie jest związany z bodźcami erotycznymi. Stan ten może być wywoływany między innymi przez stosowanie niektórych leków podawanych do ciał jamistych, leków przeciwko nadciśnieniu, leków psychotropowych, przeciwkrzepliwych, jak również może być związany z chorobami krwi (białaczki, talasemie, anemia sierpowata), chorobą Fabry’ego albo z urazem rdzenia kręgowego lub z traumatyzacją krocza. Objaw ten może się także pojawiać u osób nadużywających alkoholu i zażywających kokainę. Priapizm jest również spotykany po ukąszeniu jadowitych Brazylijskich pająków – wałęsaków brazylijskich. Przy bolesnym wzwodzie w przebiegu priapizmu wytrysk nie uwalnia od problemu, ponieważ krew dopływa do ciał jamistych penisa, ale nie jest w stanie z niego odpłynąć (zobacz anatomię penisa). Stan ten jest niebezpieczny, ponieważ może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia tego ważnego narządu.
Choroba Peyroniego (inaczej plastyczne stwardnienie prącia) jest stosunkowo często występującym schorzeniem – według badań dotyka ona aż 1 % mężczyzn w wieku 35 – 60 lat. W schorzeniu tym dochodzi do stwardnienia i powstawania tkanki bliznowatej na błonie białawej, która otacza ciała jamiste penisa (zobacz: anatomia penisa). W wyniku zwłóknienia błony białawej mężczyzna może zauważać albo odczuwać obecność twardych płytek na grzbietowej powierzchni penisa, zwłaszcza podczas wzwodu. Ponadto ze względu na obecność płytek na powierzchni błony białawej dochodzi do znacznego skrzywieniem penisa podczas erekcji, a w niektórych przypadkach występuje także ból w czasie wzwodu, co skutecznie zniechęca do podejmowania czynności seksualnych. Mężczyźni, u których skrzywienie prącia wynosi kilkadziesiąt procent niejednokrotnie zgłaszają problemy w czasie współżycia, albo nawet niemożność jego podejmowania. Czasami odpowiedni wybór pozycji seksualnej pomaga wyeliminować ten problem. Przyczyna leżąca u podstaw choroby Peyroniego nie jest znana, za prawdopodobne czynniki wywołujące chorobę uważa się choroby autoimmunologiczne, częste stany zapalne narządów płciowych, przyjmowanie beta-blokerów, mikrourazy w czasie stosunków oraz przebycie chorób wenerycznych.
Zapalenie napletka i żołędzi spowodowane jest najczęściej niewystarczającą higieną osobistą, kiedy mastka (wydzielina zbierająca się pod napletkiem) nie jest usuwana. Początkowo dochodzi do zapalenia napletka, objawiającego się bólem i obrzękiem, a następnie nieleczony stan zapalny przenosi się na żołądź, która także zostaje dotknięta obrzękiem. Głównymi objawami tego stanu są zaczerwienienie, świąd i ropna wydzielina o nieprzyjemnym zapachu (zobacz: anatomia penisa).
Stulejka – to choroba wrodzona lub nabyta, która polega na zwężeniu ujścia napletka, co uniemożliwia albo znacznie utrudnia ściąganie napletka i odsłonięcie żołędzi (zobacz: anatomia penisa), stulejka występuje jedynie u mężczyzn nieobrzezanych.
Kłykciny kończyste – są to najczęściej wypukłe zmiany w okolicy narządów płciowych wywołane przez różne typy wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV. Kłykciny kończyste na penisie lokalizują się najczęściej po wewnętrznej stronie napletka, początkowo mogą one nie dawać żadnych objawów, natomiast w miarę wzrostu mogą one prowadzić do problemów z odprowadzaniem napletka, a w konsekwencji do powstania załupka. Osoba zainfekowana wirusem HPV może w łatwy sposób przenieść zakażenie na partnera/partnerkę – ze względu na wysoki potencjał neoplastyczny wirusa brodawczaka ludzkiego zakażenie niektórymi podtypami często prowadzi do nowotworów.
Załupek – jest najczęściej chorobą nabytą, polegającą na braku możliwości nasunięcia zsuniętego napletka z powrotem na żołądź prącia. Odciągnięty napletek leży w rowku zażołędnym, a szerokość jego ujścia nie pozwala na przejście przez niego żołędzi. Schorzenie to może rozwijać się jako skutek odprowadzania stulejki, zbyt wczesnego odciągnięcia napletka, występowania kłykcin kończystych we wnętrzu napletka, albo jako konsekwencja obrzęku żołędzi po urazie. Stan ten jest niebezpieczny i wymaga leczenia, ponieważ długotrwała obecność załupka może powodować niedokrwienie i martwicę żołędzi.
Zadzierzgnięcie penisa polega na okrężnym zaciśnięciu członka przez zablokowany napletek, którego nie można odprowadzić z uwagi na zbyt wąskie ujście (załupek). Do zadzierzgnięcia prącia może dochodzić także na skutek nakładania na penisa przedmiotów zaciskających – najczęściej w czasie eksperymentowania w łóżku. Stan ten może prowadzić do powstania zmian martwiczych i wymaga leczenia operacyjnego.
Wrzód Huntera (wrzód twardy) jest to zmiana pierwotna w przebiegu kiły – jest ona niebolesna i znika samoistnie po 3-4 tygodniach. Zmiana może być mylnie brana za opryszczkę, jednak wymaga konsultacji z lekarzem i leczenia, ponieważ nieleczona kiła prowadzi do poważnych uszkodzeń wszystkich układów organizmu, zmian psychotycznych a w końcu do śmierci.
Wrzód miękki inaczej nazywany wrzodem wenerycznym jest zakaźną bakteryjną chorobą przenoszoną drogą płciową, wywołaną przez pałeczki Ducreya. Wrzód powstaje u mężczyzn na penisie po 3-7 dniach od zakażenia początkowo jako krosta, a następnie przekształca się w bolesne, ropiejące owrzodzenie, obok którego mogą powstawać kolejne zmiany.
Rogowacenie białe i czerwone – uważa się za stany przedrakowe o złożonej etiologii lokalizujące się najczęściej na błonie śluzowej żołędzi penisa. Mogą one przebiegać bezobjawowo, jednak wymagają konsultacji z lekarzem w razie ich zauważenia, ponieważ mają one potencjał przekształcenia się w chorobę nowotworową.
Nowotwory penisa to bardzo rzadkie schorzenia, u których podstawy leży niekontrolowane namnażanie się zmutowanych komórek. Najczęściej spotykanym nowotworem prącia jest rak penisa, który występuje u 8 mężczyzn na milion, bardzo rzadko występującymi innymi nowotworami złośliwymi są czerniak i mięsak. Do czynników zwiększających zapadalność na nowotwory prącia należą niewystarczająca higiena osobista, stulejka, zapalenia żołędzi, zwłaszcza pojawiające się często, patologiczne rogowacenie nabłonka, takie jak leukoplakia i erytroplazja, zakażenie wirusem HPV, przebyta kiła, aktywność seksualna z wieloma partnerami.