Budowa penisa

Męski układ moczowo-płciowy składa się zarówno z narządów służących wydalaniu substancji szkodliwych dla organizmu poprzez produkcję moczu, jak i z organów, dzięki którym mężczyzna jest zdolny do podejmowania aktywności seksualnej i przedłużania gatunku. Ze względu na to, że układy moczowy i płciowy mężczyzny mają na pewnym odcinku wspólny przebieg są one często określane jako jeden system – układ moczowo-płciowy. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ poszczególne części tego układu rozwijają się w życiu płodowym ze wspólnego zawiązka, aby następnie wpływać na siebie wzajemnie przez całe życie. Właśnie dlatego, aby w pełni cieszyć się zdrowiem i korzystać z przyjemności, jakie gwarantuje odpowiedni poziom libido należy dbać o wszystkie części składowe omawianego układu, które można znaleźć poniżej.

Zasadniczo męski układ moczowo-płciowy człowieka składa się z

• Nerek
• Moczowodów
• Pęcherza moczowego
• Cewki moczowej
• Jąder, odpowiedzialnych za produkcję nasienia
• Najądrzy
• Nasieniowodów
• Przewodów wytryskowych
• Penisa, dzięki któremu dochodzi do wzwodu, a następnie wytrysku
• Gruczołu krokowego (prostaty)
• Moszny
• Gruczołów dodatkowych:
• Pęcherzyków nasiennych
• Gruczołów opuszkowo-cewkowych

Ilustracja układu moczowo-płciowego mężczyzny.

Nerki
to parzyste mające kształt fasolkowaty narządy leżące po obu stronach kręgosłupa na tylnej ścianie jamy brzusznej, za żołądkiem i pod wątrobą, które są człowiekowi niezbędne do życia. Nerki pełnią zarówno funkcję wydalniczą, jak i wydzielniczą. Do ich głównych zadań należy:

• wydalanie szkodliwych metabolitów poprzez produkcję moczu
• odzyskiwanie z moczu pierwotnego substancji niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania poprzez resorpcję w czasie przefiltrowywania,
• zarządzanie objętością płynów ustrojowych, poprzez wydalanie określonej ilości moczu
  regulacja ciśnienia tętniczego krwi poprzez działanie układu RAA (renina-angiotensyna-aldosteron),
• regulacja tworzenia krwinek czerwonych – poprzez wytwarzanie i uwalnianie hormonu peptydowego erytropoetyny działającej na szpik kostny,
• regulacja równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, niezbędnej do utrzymania homeostazy
• regulacja procesów w układzie kostnym przez aktywację witaminy D3 z jej postaci nieaktywnej

Mocz wytworzony w nerce trafia następnie do moczowodu.

Moczowody
to narządy łączące nerki z pęcherzem moczowym – dzięki nim mocz jest bezpiecznie transportowany z nerki do pęcherza moczowego

Pęcherz moczowy
stanowi zbiornik, w którym gromadzi się mocz, aż do jego wydalenia z organizmu przez cewkę moczową. U mężczyzn pęcherz moczowy leży nad prostatą, natomiast pęcherzyki nasienne przylegają do jego tylnej ściany. Z dna pęcherza, mniej więcej na jego środku wychodzi cewka moczowa, która jest kanałem wyprowadzającym dla moczu.

Cewka moczowa
U mężczyzny ma ona długość około 18–20 cm, rozpoczyna się wejściem wewnętrznym w pęcherzu moczowym, a kończy się ujściem zewnętrznym zlokalizowanym na końcu penisa. Cewka moczowa umożliwia wyprowadzania zarówno moczu, jak i spermy.

Moszna
jest przedłużeniem krocza o kształcie workowatym, z przegrodą pośrodku. Zewnętrzną powłokę moszny stanowi skóra, natomiast wewnątrz jest wyścielona tkanką mięśniową i zespołem błon, dzięki którym może pełnić swoje funkcje fizjologiczne. Należy do nich utrzymywanie pożądanej, niższej o około 2°C od panującej we wnętrzu ciała temperatury, dzięki której wytwarzanie prawidłowych, żywotnych plemników może przebiegać bez zakłóceń. Moszna reaguje na zmianę obniżenie temperatury poprzez skurcz, dzięki czemu przyciąga leżące w niej jądra bliżej ciała. Kiedy w otoczeniu panuje zbyt wysoka temperatura rozkurcza się ona, przez co jej powierzchnia staje się większa i łatwiej oddaje pochłonięte ciepło chroniąc jądra przed przegrzaniem.

Jądra
Jądra są twardymi, przesuwalnymi narządami znajdującymi się w mosznie, zazwyczaj lewe jądro leży nieco niżej niż prawe. Narządy te są pierwszorzędowymi organami płciowymi mężczyzny i są odpowiedzialne za wytwarzanie spermy. Jądra są pokryte torebką, której powierzchnia wewnętrzna wnika do wewnątrz dzieląc miąższ narządu na płaciki. Wewnątrz płacików znajdują się kanaliki nasienne, w których świetle wytwarzane są plemniki, kanaliki te łączą się ze sobą tworząc sieć jądra. To właśnie z sieci jądra nasienie trafia do leżących powyżej jąder najądrzy przez przewodziki wyprowadzające. Jak już wspomniano główną funkcjonalną częścią składową jąder są kanaliki nasienne. Inny ważny element składowy stanowią komórki Sertoli’ego i komórki Leydig’a.

Komórki Leydig’a w jądrze odpowiadają za wytwarzanie testosteronu i rozwijają się w dużych ilościach dopiero po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Dzięki wydzielaniu najbardziej męskiego hormonu płciowego – testosteronu w czasie dojrzewania chłopca wykształcają się drugorzędowe cechy płciowe. Ważniejsze skutki działania testosteronu na organizm mężczyzny zostały wymienione poniżej:

• zmiany w rozmieszczeniu owłosienia na ciele
• łysienie androgenne, ponieważ wysokie ilości testosteronu zmniejszają wzrost cebulek włosowych na szczycie głowy
• zmiana brzmienia głosu
• zwiększenie grubości skóry i powstawanie trądziku
• zwiększenie gęstości kości
• zwiększenie poziom podstawowej przemiany materii
• zwiększenie liczby erytrocytów
• zwiększenie ilości wody w organizmie przez zwiększenie resorpcji wody i elektrolitów w nerkach

Najądrza
Te narządy o twardej strukturze składają się z trzech części: głowy, trzonu i ogona. Najądrza mają kształt zakręconej rurki, która przylega do jądra od góry, tyłu i boku. Organy te są pokryte tkanką łączną i leżą w mosznie. Z ogona najądrza wychodzi nasieniowód. Nasienie po wytworzeniu w jądrze trafia do najądrza, gdzie jest przechowywane przez kilkadziesiąt godzin i gdzie dojrzewa. Plemniki w kanalikach nasiennych i w początkowym odcinku najądrza nie mają zdolności do poruszania się – substancje wydzielane przez najądrze hamują w czasie przechowywania spermy zdolność plemników do ruchu. Dopiero po około 18–24 godzinach pozostawania w najądrzu, gdy plemniki są gotowe do spełniania swojej fizjologicznej funkcji i następuje ich wydalenie w czasie ejakulacji.

Nasieniowody
są parzystymi rurkowatymi narządami o długości około 45 cm, z silną błoną mięśniową, które transportują spermę do przewodu wytryskowego.

Przewody wytryskowe
Narządy te są utworzone przez połączenie nasieniowodu i przewodów wychodzących z pęcherzyków nasiennych (gruczołów dodatkowych, które wydzielają płyn), zlokalizowanych po każdej stronie. Mają one długość około 2 cm i przechodzą na wskroś przez gruczoł krokowy i opróżniają się do odcinka cewki moczowej, który biegnie przez prostatę.

Penis
Jest narządem, dzięki któremu dochodzi do wzwodu, a następnie wytrysku, co pozwala na odbywanie stosunków płciowych i rozmnażanie. Ponadto penis służy również do oddawania moczu, ponieważ zawiera w swoim wnętrzu ostatni odcinek cewki moczowej. Przeciętne rozmiary ludzkiego penisa w spoczynku wahają się od 6 do 10cm, natomiast w czasie wzwodu wymiary penisa odnośnie długości i grubości wzrastają. Przeciętnie podczas erekcji długość penisa wynosi 13-18cm. Prącie można podzielić zewnętrznie na dwie części:

• Korzeń prącia, składający się z opuszki i dwóch odnóg – prawej i lewej- leżących po obu jej stronach. Korzeń leży głęboko pod skórą krocza i jest przytwierdzony do kości miednicy za pomocą silnych więzadeł oraz poprzez zrośnięcie błony białawej pokrywającej ciała jamiste z okostną gałęzi dolnych kości łonowych i gałęzi kości kulszowych.

• Trzon prącia, który zawiera:

• ciało gąbczaste
• ciała jamiste
• cewkę moczową (opisaną powyżej)
• żołądź
• napletek (u mężczyzn, którzy nie zostali poddani obrzezaniu)

Ciało gąbczaste
to struktura tkanki gąbczastej o kształcie walca, która biegnie wzdłuż przedniej powierzchni penisa i która kończy się na żołędzi. Ciało gąbczaste wypełnia się krwią podczas erekcji, co pozwala na utrzymanie cewki moczowej, biegnącej wewnątrz tego organu w stanie otwartym podczas stosunku.

Ciała jamiste
są to dwie struktury w kształcie kolumny, zlokalizowane po obu stronach ciała gąbczastego, bez których nie byłaby możliwa erekcja. W czasie podniecenia seksualnego krew napływa do światła ciał jamistych, co powoduje ich rozszerzenie, powiększenie rozmiaru penisa i zwiększenie jego twardości.

Żołądź
jest częścią końcową penisa, u nieobrzezanych mężczyzn jest on pokryty różową wilgotną błoną śluzową, która pokryta jest fałdem skórnym – napletkiem. U obrzezanych mężczyzn po chirurgicznym usunięciu napletka błona śluzowa na powierzchni żołędzi ulega częściowo przemianie w suchą tkankę skórną. Na żołędzi znajduje się ujście cewki moczowej – wspólnej drogi wyprowadzającej dla moczu i nasienia.

Napletek
jest fałdem skórnym, który pokrywa żołądź, w czasie erekcji napletek zsuwa się w przewężenie za żołędzią, odsłaniając ją i czyniąc ją bardziej wrażliwą na bodźce. U zdrowego mężczyzny napletek można bezboleśnie zsuwać i nasuwać na żołądź, brak możliwości zsunięcia napletka z żołędzi może świadczyć o występowaniu stulejki.

Gruczoł krokowy (prostata)
Stercz jest gruczołem o kształcie i wielkości kasztana, leżącym poniżej pęcherza moczowego. Gruczoł krokowy jest otoczony torebką. Prostata otacza część cewki moczowej, dlatego też przy przeroście prostaty i innych zmianach chorobowych w jej obrębie mężczyzna może odczuwać ból lub problemy przy oddawaniu moczu.
Stercz wytwarza rzadki płyn o białawym zabarwieniu, w którego skład wchodzą głównie jony cytrynianowe, jony fosforanowe oraz enzymy. Wydzielina produkowana przez prostatę ma odczyn lekko zasadowy, co ma szczególne znaczenie dla żywotności i ruchliwości plemników, ponieważ kwaśny odczyn środowiska, występujący w nasieniowodzie oraz w pochwie hamuje ich aktywność, a tym samym wpływa na płodność.
Ze względu na kwaśne środowisko nasieniowodu i pochwy (pH około 3,5–4,0) dla przetrwania plemników konieczne jest podniesienie poziomu pH dla optymalnego dla ich aktywności, tzn. w zakresie pH 6,0–6,5) – co zostaje osiągnięte przez włączenie wydzieliny prostaty do nasienia.

Gruczoły dodatkowe:
Oprócz dużych narządów w układzie moczowo-płciowym mężczyzny na uwagę zasługują gruczoły wspomagające funkcje czynności seksualne: pęcherzyki nasienne i gruczoły opuszkowo-cewkowe.

Pęcherzyki nasienne
U człowieka występują dwa pęcherzyki nasienne, które są umieszczone symetrycznie po każdej stronie pęcherza moczowego. Mają one kształt sprężynki i długość około 5 cm. Każdy pęcherzyk nasienny zwęża się przed połączeniem z nasieniowodem, tworząc przewód wytryskowy.
Pęcherzyki nasienne wytwarzają substancje, które zapewniają substancje odżywcze dla plemników, przez co są one w stanie przetrwać wiele godzin po wytrysku, dzięki czemu możliwe jest zapłodnienie komórki jajowej po stosunku seksualnym. Skurcz ścian pęcherzyków nasiennych podczas ejakulacji wyrzuca wydzielinę do przewodu wytryskowego, co powoduje wypchnięcie plemników przez ujście cewki moczowej na zewnątrz ciała.

Gruczoły opuszkowo-cewkowe
to dwa małe okrągłe, żółte gruczoły o średnicy około 1 cm. W czasie podniecenia seksualnego gruczoły te wytwarzają wydzielinę, która pozwala na nawilżenie żołędzi podczas erekcji i ejakulacji.